Gewone vogelkers (Prunus padus) aan de Meester Ponsteenlaan in Nijverdal

Op dit moment staat de gewone vogelkers prachtig in bloei. Als je weet waaraan je de struik kunt herkenne, zie je hem overal. (Je gaat het pas zien als je het doorhebt.)  Het is een lust voor het oog. De lange bloemtrossen trekken volop bijen en hommels aan.
De enkelvoudige bladeren staan verspreid aan de takken en twijgen. Ze zijn matgroen van kleur. Dit in tegenstelling tot de glanzende, leerachtige bladeren van de Amerikaanse vogelkers. Het blad is eivormig en heeft een spitse punt. De bladrand is fijn gezaagd. Ze hebben een veernervige nervatuur en meestal zo’n 12 paar nerven.

Bijzonderheden

  • Het bij bosbeheerders minder populaire broertje van de gewone vogelkers, is de Amerikaanse vogelkers. Dit is een invasieve boomsoort, ook wel bospest genoemd. Onderzoekers van Naturalis publiceerden in 2016 dat veel inheemse insecten de afgelopen eeuw deze exoot als voedselplant zijn gaan gebruiken. Mogelijk houden de insecten de verspreiding van de boom in de toekomst op natuurlijke wijze in toom.
  • Bij kneuzing van de twijg ruikt de gewonen vogelkers naar bittere amandelen.
  • Aan de bovenkant zijn de nerven behaard en aan de onderkant vind je in de oksels van de hoofd en zijnerven een witte beharing.
  • De zwarte besjes worden graag gegeten door de vogels; vandaar de naam vogelkers,

Locatie: Aan het eind van de Meester Pontsteenlaan, Nijverdal
Coördinaten52.37708, 6.45203
Bron:
* Bronnen algemeen.

Geplaatst in Bomen | Een reactie plaatsen

Amerikaans krentenboompje (Amelanchier lamarckii) aan de Meester Tijhuisweg in Nijverdal

Als je van de kant van het busstation naar het station Nijverdal loopt, staan vlak voor de ingang aan beide zijden 5 Amerikaanse krentenboompjes. Sinds een paar dagen lopen de bloemen en blaadjes tegelijk uit. Dat ze tegelijk uitlopen is eigenlijk best bijzonder. Bij de meeste andere struiken en bomen gebeurt dit na elkaar, bijvoorbeeld eerst de bloempjes en daarna pas de blaadjes. De blaadjes hebben een bruinige kleur en dat is ook opvallend. Waarom niet direct groen, zoals de meeste blaadjes van andere bomen? Opeens merk je ook op dat er enorm veel  Amerikaanse krentenboompjes zijn.  Als ze uitgebloeid zijn en de blaadjes hebben een groene kleur gekregen, dan vallen ze niet meer op tussen de andere struiken. Geniet er nu dus nog maar even van.

Bijzonderheden

  • Van juli tot augustus trekt de struik voor de tweede keer de aandacht, nu met blauwzwarte zoete vruchten, zo groot als aalbessen. Vooral bij de vogels zijn deze zeer geliefd.
  • Alle goede dingen komen in drieën en dit gaat zeker op voor het Amerikaans krentenboompje, want voordat hij in de wintermaanden een naakt bestaan gaat leiden, kleurt hij in het najaar eerst de bosranden, plantsoenen en tuinen met alle herfsttinten die er maar te bedenken zijn. Door deze eigenschappen is de struik een graag geziene nieuwkomer in onze bossen. Nieuwkomer, want zo’n 150 jaar geleden was hij nog vrijwel onbekend in Oost-Nederland.
  • Het Amerikaans krentenboompje, in oudere flora’s ook wel Drents krenteboompje genaamd, staat op vrij vochtige tot droge zanderige bodems in loofbossen en struweelranden.
  • Het Amerikaans krentenboompje is maar klein. Maar waarvoor zou het groter zijn? Het eerste wit, het eerste rood. Daarin is het krentenboompje groot.

Locatie: ingang aan de noordzijde van het station Nijverdal
Coördinaten52.36683, 6.46327
Bronnen:
* Bronnen algemeen.
* Jan van Rijn, Natuursprokkels, ‘Drents Krentenboompje’, http://www.ivnhellendoorn-nijverdal.nl.

 

Geplaatst in Bomen | 1 reactie

Noordelijke Japanse magnolia (Magnolia kobus) aan de G.J. Piksenstraat in Nijverdal

Aan de G.J. Piksenstraat staan een twintigtal magnolia’s in bloei. Het is een prachtige aanblik die grote witte bloemen op de kale takken te zien. Sinds ik weet dat die bomen daar staan, ga ik elk jaar even kijken. Je moet wel op tijd zijn, want de bloemen  vallen al snel af. Op zich vind ik dat ook mooi; het zorgt voor een echt bloementapijt op de weg.
Kort na de bloei verschijnen de omgekeerd eironde bladeren.

Bijzonderheden

  • De naam dankt de Magnolia aan botanicus Pierre Magnol (1638-1715), directeur van de botanische tuin in Montpellier.
  • Het woordje kobus is afgeleid van kobushi. De roze, knobbelige vruchten zijn bijzonder van vorm: in Japan zegt men dat ze de vorm van een babyvuistje hebben en dat daar de soortnaam ‘kobus’ vandaan komt (kobushi betekent in het Japans vuist).
  • De magnolia wordt vaak beschouwd als de eerste voorbode van de lente, omdat sommige soorten al in maart bloeien.
  • Het is bekend dat de magnolia al heel vroeg in de geschiedenis voorkomt. Hij was er al in de tijd van de dinosauriërs. Dit is bekend omdat fossiele resten zijn gevonden van honderd miljoen jaar oud. Het geslacht wordt daarom gezien als een van de eerste vertegenwoordigers van de groep der zaadplanten (Angiospermae).

Locatie: G.J. Piksenstraat, Nijverdal
Coördinaten: N 52 21.670, E 6 27.195
Bronnen:
* Bronnen algemeen.
* Magnolia heeft ook als boom mogelijkheden. Zie hier.

Geplaatst in Bomen | Een reactie plaatsen

Gele kornoelje (Cornus mas) aan de Noetselerbergweg in Nijverdal

Gele kornoelje

Vóór Reggesteyn staat een rij monumentale eiken. Tussen de eiken staan struiken met op dit moment  (2018-03-26) kleine gele bloemen. Het is de gele kornoelje (Cornus mas). De stam ziet er grillig en sterk vertakt uit, waarbij de takken erg kronkelen. De jonge twijgen zijn glad en zijn grijs- tot roodbruin. De bloemen staan in een scherm. Ik telde er wel 15. In de bloem op het vruchtbeginsel is een gele discus te zien die nectar produceert. Daarmee trekken de bloemen vroegvliegende bijen, hommels en andere insecten aan.
De bladeren verschijnen pas na de bloei. Je kunt de onderste en bovenste bladhelft voorzichtig van elkaar scheiden. Door de elastische houtvaten uit de nerven van het blad blijven de twee bladhelften aan elkaar hangen.

De naam is afgeleid van het Latijn cornu: hoorn’. Het hout van de gele kornoelje is zeer hard, zo hard als hoorn en werd vroeger gebruikt voor het vervaardigen van gereedschap en wapens. Het paard van Troje zou geheel of gedeeltelijk van komoeljehout gemaakt zijn.

Voor de echt geïnteresseerden: De Nederlandse Nationale Cornus-collectie bevindt zich in het Arboretum Belmonte in Wageningen.

Locatie: Noetselerbergweg in Nijverdal
Coördinaten: 52.355477, 6.463552
Bron:
* Bronnen algemeen.

Geplaatst in Bomen | Een reactie plaatsen

Beuken aan de Cornelis Kuyperweg in Nijverdal

De Cornelis Kuyperweg ligt in Noetsele. Daar  zijn  in  de zestiger jaren 16 beuken geplant. Op het eerste gezicht zijn ze identiek, maar als je goed kijkt, zie je 3 verschillende soorten.

  1.  Fagus sylvatica ‘Atropunicea’ (Bruine beuk) Deze bruine beuk staat voor  huisnummer 1 en 3.  De bladeren zijn ‘donker scharlakenrood’. Dat is  wat  ‘Atropunicea’ betekent.
  2. Fagus sylvatica ‘Rotundifolia’ (Rondbladige beuk) Deze boom heeft een piramidevormige, ovale groeiwijze met kleine, ronde bladeren die dicht op de takken staan,   De soort groeit een heel stuk langzamer dan de gewone beuk. Hij wordt vaak niet hoger dan 12 meter. Aan de bijzondere bladvorm heeft deze beuk ook zijn bijnaam te danken; kwartjesbeuk  En zo heb je opeens een geldboom in je straat!
  3. Fagus sylvatica ‘Dawyck’ (Zuilbeuk)  Dit is ook een langzaam groeiende beuk die tot op late leeftijd mooi smal blijft. Het is een van de meer bekende beukensoorten. Deze sort is  omstreeks 1800 aangetroffen op het ” landgoed Dawyck” in Schotland. Naast zijn bijzondere vorm, heeft deze boom de typische beukkenmerken zoals een gladde bast en mooie groene bladeren die in de herfst koperachtig verkleuren. Omdat de Dawyck-beuk ondiep wortelt, wordt onderbeplanting niet aanbevolen.

Locatie: Cornelis Kuyperweg, Nijverdal
Coördinaten52.35398, 6.46340
Bronnen:
* Bronnen algemeen.
* Fontaine, F.J. (1984),.Het geslacht Fagus. Boomspiegel 1.

Geplaatst in Bomen | Een reactie plaatsen

46 sierkersen (Prunus yedoensis) langs het Voorjaarsbloesempad aan de Oranjestraat in Nijverdal

In  2018 deed de gemeente Hellendoorn voor de 47e keer mee aan de Nationale Boomfeestdag. Wethouder Thomas Walder heeft op 14 maart 2018 samen met kinderen van
basisschool  ‘De Schaapskooi’ de eerste sierkers (Prunus yedoensis) van het voorjaarsbloesempad aan de Oranjestraat in de grond gezet. Vervolgens hebben de kinderen de volgende 45 sierkersen langs het wandelpad naast de oude spoorsloot geplant.

De bloeitijd is in april, de bloemen zijn in de knop lichtroze en daarna vrijwel wit of bleekroze. De bloemen verschijnen voor de bladeren. Ze verspreiden dan een zwakke amandelgeur.  In het voorjaar is de boom drachtboom voor bijen, in de herfst een voedselboom voor vogels
Als je  een bloeiende  Japanse  kersentuin wilt zien, moet je in april naar Amstelveen. In die tuin zijn 400  Prunus yedoensis  geplant. In oktober 2000 schonk The Japan Women’s Club in Amstelveen deze bomen aan de bevolking van Nederland, ter gelegenheid van de 400 jarige betrekkingen tussen Japan en Nederland. Sinds die tijd organiseert de Japanse ambassade in Den Haag, samen met een aantal organisaties, waaronder The Japan Women’s Club, elk jaar rond begin april een ‘hanamimatsuri’ (Cherry Blossom Festival) in het Kersenbloesempark in Amstelveen.

Yedoensis betekent afkomstig van Yedo=Tokio. De Prunus yedoensis is  het symbool van Japan en in het bijzonder van Tokio.

Locatie: Oranjestraat Nijverdal
Coördinaten: 52.368048, 6.459434
Bron:
* Bronnen algemeen.

Geplaatst in Bomen | Een reactie plaatsen

Trompetboom (Catalpa bignoniodes) aan de Oranjestraat in Nijverdal

Catalpa bignoniodes aan de Oranjestraat

Langs de Oranjestraat liep vroeger de spoorlijn Neede – Hellendoorn. Deze werd 1 mei 1910 geopend. Het was geen groot succes, want op 15 januari 1935 werd de spoorlijn weer gesloten.
Vanaf de Koersendijk is nu (januari 2018) het Voorjaarsbloesemtpad aangelegd dat een stukje van het oude spoorwegtracé moet verbeelden. Een opmerkelijke boom langs dat pad is de trompetboom.

Blad van de Catalpa bignoniodes

De boom valt op vanwege zijn grote, gave, eironde bladeren met een puntje. Zo’n blad kan wel 25 cm lang worden! Ook heel opvallend zijn de op peulen lijkende vruchten. Ook deze vallen door hun lengte van soms wel 40 cm in het oog. Hoewel het naastgelegen pad ‘Voorjaarsbloesempad’ heet, bloeit de trompetboom pas in de zomer. Omstreeks juli kunnen we van witte bloempjes genieten. Ze staan in 20 cm lange pluimen. Elk bloempje heeft een doorsnee van 4-5 cm en is in de keel gestreept en violet gespikkeld.

Bijzonderheden

  • De trompetboom dankt zijn naam aan de bloemen die min of meer op een trompet lijken.
  • De boom komt oorspronkelijk uit het zuidoostelijke deel van Noord-Amerika.
  • De Latijnse naam van de trompetboom, Catalpa, is een verbastering van de naam Catawba; de naam van de Cherokee-indianen voor de trompetboom.
  • De bloemen verspreiden volgens liefhebbers een exotische geur.
  • De bladeren ruiken bij kneuzing onaangenaam.
  • In 1726 introduceerde Mark Catesby de trompetboom in Europa via Engeland.

Locatie: ter hoogte van Oranjestraat 6a, Nijverdal
Coördinaten: 52.368048, 6.459434
Bronnen:
* Bronnen algemeen.
* Trompetboom, De Bomenstichting, Amsterdam.

Geplaatst in Bomen, Natuurbericht | Een reactie plaatsen

Hollandse linde (Tilia europaea) aan de Groen van Prinstererstraat in Nijverdal

Aan de vruchten kent men de boom. Ja, in de zomer en herfst, maar in de winter? De berk is dan wellicht met zijn witte stam nog wel te herkennen. De linde is een ander verhaal. Als je weinig van de linde weet, kun je uit het gewirwar van takken niet goed wijs. En dan moet je ook nog weten dat er wel 24 soorten linden zijn. 4 daarvan zijn inheems: de winterlinde, de zomerlinde, de zilverlinde en de Kaukasische linde. Daarnaast zijn er ook nog kruisingen. Zo is de Hollandse linde een kruising tussen de zomerlinde en winterlinde. Wil je in korte tijd veel over linden te weten komen, bezoek dan het Linde arboretum in Corle-Winterswijk, waar zich sinds 1993 de Nederlandse Nationale lindecollectie bevindt.

De linde op het terrein van de voormalig Hendrik Wormserschool aan de Groen van Prinstererstraat is een Hollandse linde. Inmiddels heeft deze linde de school, het Educatief Centrum, de Muziekschool en het parkeerterrein overleefd en zal als stralend middelpunt deel uit gaan maken van het Hendrik Wormserplein. De linde zal op die plek nog vele jaren te bewonderen zijn mits men de boom wel de ruimte geeft. Linden hebben namelijk een breed verspreid wortelgestel tot wel 1,5 keer de kroon. Dat hebben ze nodig om de kronen, met grote bladeren van voldoende vocht te voorzien. Het is dus van het grootste belang dat wortelgestel met rust te laten.
Bomen zijn levende verbindingsschakels tussen verleden, heden en toekomst. Door ze op de juiste wijze te beschermen zorgen we ervoor dat die relatie behouden blijft.
Van oudsher worden linden op markante plekken geplant, bijvoorbeeld op een plein.

Waterloten en ’transportpijpen’ die in verbinding staan met het wortelgestel.

Bijzonderheden

  • De Hollandse linde is een groot deel van het jaar gemakkelijk te herkennen, vooral doordat er in de loop van een groeiseizoen erg veel jonge scheuten, zogenaamde waterloten, ontstaan aan de voet van de boom.
  • De bladeren zijn hartvormig en handnervig.
  • Bladeren en knoppen zijn afwisselend op de scheuten geplaatst.
  • Het grote blad heeft een kort toegespitste top en een gezaagde rand.
  • Bij aanvang van de zomer verschijnen geelwitte bloemen die in hangende tuilen bijeen staan.

Locatie: ter hoogte van Groen van Prinstererstraat 26 Nijverdal
Coördinaten: 52.364435, 6.458366
Bronnen:
* Bronnen algemeen.
* Hollandse linde, De Bomenstichting, Amsterdam.

Geplaatst in Bomen, Natuurbericht | Een reactie plaatsen

Canadapopulier (Populus x canadensis) naast het station in Nijverdal

Deze geknotte boom is een ± 80 jarige canadapopulier. De canadapopulier is een kruising van de Europese zwarte populier en de Amerikaanse zwarte populier.Het had niet veel gescheeld of de boom was samen met andere bomen bij de aanleg van dit plein omgezaagd. Gelukkig heeft het gezonde verstand gezegevierd en werd het plan zo aangepast dat de oude bomen konden blijven staan.

‘Plant populieren, zij sparen en sieren
Voor de canadapopulier geldt ‘Boompje groot, plantertje niet dood’. Ze werden in de vorige eeuw massaal aangeplant om na een jaar of 25 gekapt te worden. Het hout is een waardevolle grondstof voor veel producten zoals, klompen, fineer, lucifers, pallets, kistjes, maar vooral als grondstof voor de papier- en kartonindustrie. Tegenwoordig is de vraag naar populieren flink teruggelopen. De papierindustrie is veel meer oud papier gaan gebruiken, lucifers worden bijna niet meer gebruikt en ook de klompenindustrie is geminimaliseerd. Kortom: het loont niet meer om grootschalig populieren aan te planten.

Een afgebroken tak die op een auto viel was destijds reden om een kapvergunning voor deze canadapopulier aan te vragen. De boom staat nu veilig in een parkje en in geknotte toestand vormt hij geen gevaar van betekenis meer. Daarnaast wordt de boom periodiek gecontroleerd.

Bijzonderheden

  • De bladeren van de canadapopulier zijn driehoekig. Omdat de bladstelen lang, elastisch en aan beide zijden zijn afgeplat, kunnen de blaadjes bij het geringste zuchtje wind bewegen en ritselen en ruisen. Dit geluid wordt ‘zwatelen’ genoemd en schijnt alleen in relatie met populieren gebruikt te worden.
  • Tussen 1974 en 1998 werden er jaarlijks zo’n 600.000 populierenstekken verkocht. Het plantjaar 1992 vormde het hoogtepunt met 1,13 miljoen stekken. Daarna zakte de aanplant van populieren volledig in. In 2008 werden er nog maar 35.000 stekken verkocht.
  • In Nederland is de canadapopulier (in allerlei verschillende rassen) de meest aangeplante populier.
  • Heel vaak hebben de bomen langs een weg allemaal dezelfde vorm. Dit komt omdat de canadapopulier vermeerderd wordt door stekken: men snijdt van één populier die de beste eigenschappen heeft (groeisnelheid, rechte stam) takken en zet deze in de grond, waarna ze gaan groeien. Na een tijdje krijgen de takken dezelfde vorm als de moederboom. Alle bomen gestekt van één moederboom worden kloon genoemd.

Locatie: Grotstraat achter het station Nijverdal
Coördinaten: 52.365920, 6.462292
Bronnen:
*
Bronnen algemeen.
* Huijser, Wim. De Populier. Zeist. KNNV Uitgeverij. 2017.
* Mannes Konijnenbelt, ‘Populieren’, http://www.ivnhellendoorn-nijverdal.nl/natspr/main.htm, 1 oktober 1991.

 

Geplaatst in Bomen, Natuurbericht | Een reactie plaatsen

Italiaanse populier (Populus nigra ‘Italica’) aan de Parallelweg in Nijverdal

Aan het begin van de Parallelweg staat een prachtige Italiaanse populier.

De Italiaanse populier is een smalle zuilvormige mutant (speling van de natuur) van de zwarte populier. Begin achttiende eeuw wordt de boom voor het eerst beschreven door reizigers in Italië. Via stek werd de boom vermeerderd. In diezelfde eeuw werden stekken geplant in Frankrijk en Duitsland. Aan het eind van deze eeuw duiken de eerste Italiaanse Populieren op in Nederland.
De boom aan de Parallelweg is nu ongeveer 90 jaar. Een eerbiedwaardige leeftijd; de oudste Italiaanse populier staat in Amsterdam en is rond 1917 geplant. In tegenstelling tot wat mensen vaak denken is de Italiaanse Populier goed bestand tegen stormen. Dat komt door de smalle, sterk met de wind meebuigende kroon en omdat ze een afwijkende stamvoet hebben met zogenaamde plankwortels. Dit zijn hoge, smalle wortels in een stervorm, in feite een soort steunberen die de bomen extra stevigheid verlenen.

Peppel
Populier, peppel, popel, maar ook populist zijn allemaal afgeleid van het Latijnse ‘populus’, dat volk of menigte betekent. In zijn heel interessante boek ‘De Populier’ schrijft Wim Huijser er dit over: “De boom verwierf de naam ‘arbor populi’ (boom van het volk) omdat de bladeren van de populier bij het geringste zuchtje wind bewegen, en dus even gemakkelijk in beweging te brengen zijn als het volk. Of omdat de populier in het oude Rome veel werd aangeplant op publieke plaatsen waar het volk bijeen kwam, dan wel omdat de Romeinen het geluid van de peppel associeerden met het geroezemoes van het volk”.

Locatie: Parallelweg Nijverdal
Coördinaten52.36325, 6.46455
Bronnen:
* Bronnen algemeen.
* Huijser, Wim. De Populier. Zeist. KNNV Uitgeverij. 2017.
* Mannes Konijnenbelt, ‘Populieren’, http://www.ivnhellendoorn-nijverdal.nl/natspr/main.htm, 1 oktober 1991.

 

 

Geplaatst in Bomen, Natuurbericht | Een reactie plaatsen