Wij hadden vroeger een vogelbosje met onder andere een paar wilde lijsterbessen en aalbessen (Ribes rubrum). Aalbessen vind ik lekker, maar merels en lijsters lusten ze ook. Op zich had ik daar geen moeite mee, want er bleven nog genoeg bessen voor mij over en ik wist dat het tijdelijk was. Als de bessen (eigenlijk steenvruchten) van de wilde lijsterbes rijp waren, zouden de merels en de lijsters de aalbessen links laten liggen. Midden juli was het meestal zo ver.
Wilde lijsterbessen bloeien nu (2020-05-03). Wanneer je het weet, ziet je ze overal. In ieder seizoen is er wel iets specifieks aan deze boom/struik. In de lente de roomkleurige bloemen, in de zomer de opvallende blaadjes, in de herfst de bessen (steenvruchten) en in de winter de donkere sterk behaarde knoppen.
Bijzonderheden;:
- De wilde lijsterbes is een sterke boom. Hij doorstaat met gemak lage temperaturen en in tijden van droogte kan hij, zonder dat het hem deert, een deel van zijn bladeren laten vallen. Hij verdraagt vrij veel schaduw en heeft weinig te lijden van ziekten.
- Het blad bestaat uit allemaal kleine blaadjes aan de steel, meestal 11 tot 19, die zelf geen steeltje hebben Alleen het eindblad heeft een steeltje van 2 cm Het hele blad is 20 cm. De deelblaadjes zijn gezaagd. De bovenkant is donkergroen en kort na het uitlopen zilvergrijs behaard. De onderkant is viltig grijsgroen.
- De platte schermen met kleine roomwitte bloemen verspreiden in mei en juni een weeïge geur.
- De “bessen” van de lijsterbes zijn eigenlijk geen bessen, maar steenvruchten. In de oranjerode vruchtjes bevinden zich namelijk 2 à 3 steenharde zaden die in juli/augustus rijp zijn en het einde van de zomer inluiden. De “bessen” bevatten veel vitamine C. Vogels zorgen voor de verspreiding, omdat de onverteerbare zaden hun lichaam weer verlaten. Dit is een prima samenspel: de boom zorgt met haar bessen voor het in standhouden van lijsters en lijsters zorgen als tegenprestatie voor het voortbestaan van de wilde lijsterbes.
- De wilde lijsterbes is – ook in Hellendoorn- een zeer algemene boom, die in allerlei soorten landschap prima gedijt, van vlakten tot heuvels, van schaduwrijke plekken tot zonbeschenen droge gronden. Hij stelt heel geringe eisen aan bodem en klimaat en woekert overal waar maar een plekje vrij is.
- Naast de wilde lijsterbes zijn er nog meer dan 100 andere soorten lijsterbessen. In arboretum Belmonte te Wageningen bevindt zich de de grootste verzameling van Nederland.
- Uit oogpunt van biodiversiteit is het aanplanten van wilde lijsterbessen een goede keuze. Lijsters, merels, spreeuwen, vliegen, motten, bladwespen, (solitaire) bijen en hommels zullen het waarderen.
- De wilde lijsterbes werd vroeger als lokaas gebruikt bij de volgelvangst. Het Latijnse aucuparia verwijst daar nog naar. Aucuparia is afgeleid van aucupor: op vogelvangst gaan.
Locatie: overal in Hellendoorn, maar ook aan de Lage Esweg in Nijverdal
Coördinaten: 52.350503, 6.463635
Bron:
Flora van Nederland
Bomenstichting, de lijsterbes
